nie wiem, mam tylko skojarzenie, co do osobowości- rudy oznacza fałszywego (np. przyjaciela), a pszczoła oznacza człowieka pracowitego Odpowiedź została zedytowana [Pokaż poprzednią odpowiedź] Po wielu miesiącach prac uczeni odkryli, że pszczoły doskonalą te ruchy już od pierwszych dni życia. Naukowcy odkryli, że pszczoły uczą się tańca od starszyzny. Naukowcy zwracają uwagę, że tańce tych owadów są niezwykle skomplikowane, a nawet najmniejszy błąd może sprawić, że inne pszczoły polecą w niewłaściwym kierunku. Miód stał się w starożytności synonimem luksusu i dobrobytu. W Biblii aż szesnaście razy Ziemię Obiecaną określa się jako „krainę mlekiem i miodem płynącą”. Starożytni Grecy wiedzieli, jak zwabić pszczoły do nowego ula. Z równą atencją traktowali pszczoły dawni Grecy i Rzymianie. Wolne od zanieczyszczeń i dobrze przyswajalne, po prostu pełnowartościowy pokarm na bazie buraka cukrowego, dzięki czemu nie zawiera cukrów, które nadmiernie obciążałyby pszczoły, tutaj 20. Pszczoły porozumiewają się ze sobą za pomocą tańca. Taniec ten jest uzależniony od wielu czynników, takich jak wiatr czy kierunek padania słońca. Może też mieć różne funkcje: od alarmowania o zagrożeniu, do informowania o kierunku, w którym znajdują się pożytki. 21. Znakomita większość pszczół w rodzinie pszczelej Vay Tiền Trả Góp Theo Tháng Chỉ Cần Cmnd. Proszę chwilę zaczekać, ładuję stronę ... Wśród mchów i paproci, czyli co nie tylko Żwirek i Muchomorek wiedzieć powinni o Wigierskim Parku Narodowym PYTANIA DO GRY TERENOWEJ 1. Co to jest barć? 2. Czym się różni barć od kłody bartnej? 3. Co to jest ,,dzianie” barci ? 4. Jak nazywano pierwotnego pszczelarza? 5. Kto zamieszkuje barcie? 6. Barć jest domem pszczoły miodnej czy pszczoły - porobnicy miodunkowej? 7. Czy trzmiel jest pszczołą, tak czy nie? 8. Czy w barci wiszą ramki pszczele, tak czy nie? 9. Jak nazywa się otwór przez który pszczoły wchodzą do barci? 10. Wymień jedno z ,,narzędzi” wykorzystywanych do wchodzenia na drzewo bartne. 11. W którym wieku nastąpił upadek bartnictwa na Suwalszczyźnie? 12. Wymień dwie przyczyny upadku bartnictwa w Polsce. 13. Czy bartnik w jakiś sposób oznaczał swoje drzewa bartne, a jeśli tak, to jak? 14. Skąd pszczoły biorą miód? 15. Wymień przynajmniej dwa powody, dla których człowiek dba o pszczoły 16. Gdzie pszczoły składają przyniesiony nektar? 17. Co może niepokoić pszczoły w barciach. Podaj 2 przykłady. 18. W jaki sposób bartnik oznaczał swoje drzewo bartne? 19. Do czego służyła ,,samobitnia” powieszona na drzewie bartnym? 20. Jakie znasz inne produkty pszczele poza miodem? Wymień 2 przykłady. żywi się bóbr? 22. Czy siekacze bobra rosną przez całe życie? nazywa się domek w którym mieszkają bobry? 24. Czy bóbr zasypia na zimę? 25. Czy bóbr (samiec) opuszcza swoją partnerkę po urodzeniu przez nią potomstwa? 26. Jakie ryby najchętniej jada bóbr? Okonia czy płastugę? 27. Wymień przynajmniej 3 przystosowania bobra do ziemno-wodnego trybu życia. 28. Jakie są różnice w budowie łap przednich i tylnych bobra. 29. W jakim celu bóbr konstruuje tamy? 30. Czy bóbr przygotowuje spiżarnię na zimę? 31. Jakie gatunki drzew najchętniej zgryzają bobry? 32. Jakiego koloru są siekacze bobra? 33. Wymień dwa podstawowe kolory umaszczenia futra bobra. 34. Który z gatunków drzew chętniej ścinają bobry – sosnę czy osikę? 35. Który z gatunków drzew chętniej ścinają bobry – brzozę czy świerk? 36. Jaki gatunek gryzonia w Polsce jest większy od bobra? 37. Czy bóbr jest gatunkiem chronionym? 38. Jak w gwarze łowieckiej nazywa się ogon bobra? 39. jakie potrawy przyrządza się z bobra? 40. Czy ogon bobra pokryty jest futrem? 41. Wskaż prawidłową odpowiedź: - w Polsce najwięcej bobrów występuje w województwach: podlaskim i warmińsko-mazurskim, - w Polsce najwięcej bobrów występuje w województwach: podlaskim i lubelskim - w Polsce najwięcej bobrów występuje w województwie pomorskim 42. Wskaż prawidłową odpowiedź: - bóbr żywi się wyłącznie roślinnością, - bóbr jest wszystkożerny, ale najchętniej odżywia się gałęziami drzew i krzewów, - bóbr żywi się roślinami lądowymi i wodnymi, a niekiedy także rybami 43. Wskaż prawidłową odpowiedź: - bóbr nurkując może przebywać pod wodą do 15 minut, - bóbr nurkując może przebywać pod wodą do godziny, - bóbr nurkując może przebywać pod wodą 2 godziny. 44. Jestem wyłącznie roślinożercą. Mam brązowe futro, które w wodzie nie namaka. Moje palce kończyn przednich mają pazury, a tylne spięte są błoną pławną. Żyję w wodzie i na lądzie. Mam ogon pokryty zrogowaciałym naskórkiem, przypominającym łuskę rybią. Moje duże siekacze są koloru pomarańczowego. Kim jestem? 45. Ogon bobra pokryty jest: a. sierścią, b. gładką skórą, c. łuskowatą skórą 46. Nazwij okres geologiczny, w którym obecnie żyjemy: a. Plejstocen, b. Kreda, c. Holocen 47. Piaszczysta równina polodowcowa to: a) Łacha b) Sandr c) Morena 48. Woda w sucharach ma odczyn: a. kwaśny b. zasadowy c. obojętny 49. Bóbr to: a. organizm o budowie pośredniej między gadem i ssakiem, na co wskazuje jego ogon b. ssak łożyskowy c. ssak stekowiec 50. Ile mniej więcej bobrów żyje na terenie WPN (można pomylić się o 30%)? 51. Co jest symbolem Wigierskiego Parku Narodowego? 52. Kiedy utworzono Wigierski Park Krajobrazowy, a kiedy Wigierski Park Narodowy? 53. Największym gryzoniem żyjącym na terenie WPN jest … 54. Czy prawdą jest twierdzenie, że kopalni przodkowie bobrów byli wielkości współczesnych niedźwiedzi? 55. Które z mitycznych stworzeń należy wiązać z tą częścią świata: a. Yeti b. Wielką Stopę c. Potwora z Loch Ness d. Lokisa 56. Czy w danych czasach 20-30 tysięcy lat temu w miejscy gdzie jest współczesna Suwalszczyzna chadzały mamuty? 57. Czym zajmuje się ważna gałąź nauk biologicznych – KRYPTOZOOLOGIA? 58. Które ze stworzeń rysowano na dawnych mapach jako ostrzeżenie przed niebezpieczeństwem – gryfa czy smoka? 59. Co lub kto bywa największym przysmakiem smoka? 60. Największym ptakiem drapieżnym WPN jest: a) gadożer b) bielik c) myszołów 61. Największą powierzchnię na terenie parku pokrywają: a) kemy b) ozy c) moreny 62. Czy piegi lub ewentualnie cętki pokrywają ciała smoków (tak/nie)? 63. Proszę podać jaki największy ssak obecnie występuje w WPN? 64. Za panowania którego króla oraz w którym roku Półwysep Wigierski wraz z otaczającymi puszczami, na mocy aktu fundacyjnego, został przekazany Zakonowi Kamedułów? 65. W wieku XV na terenie ówczesnej Puszczy Grodzieńskiej odbywały się polowania z udziałem koronowanych głów państwa polsko – litewskiego. Gdzie znajdował się dwór myśliwski? 66. Podaj nazwy 2 największych jezior na terenie WPN. 67. Na terenach podmokłych, przy sucharach, występuje roślina owadożerna (drapieżna). Jak się nazywa? 68. Wśród roślin na terenie WPN występują relikty polodowcowe. Które z wymienionych roślin są reliktami? a) sasanka otwarta i zimoziół północny b) borówka bagienna i brzoza niska c) brzoza niska i bażyna czarna 69. Proszę wymienić nazwy 3 rzek, przepływających przez WPN. 70. W którym roku utworzono Wigierski Park Narodowy? 71. Która wielkość najbardziej odpowiada liczbie zwierząt bezkręgowych opisanych dotychczas na terenie Wigierskiego Parku Narodowego? a. 2000 b. 5000 c. 10500 72. Co oznacza termin dzianie barci? a. wykonywanie tradycyjnych wigierskich swetrów, b. wykonywanie tradycyjnych suwalskich serów, c. wykonywanie ula w pniu drzewa. 73. Kiedy zaniechano tradycyjnego bartnictwa nad Wigrami? a. w XVII wieku, b. pomiędzy 1800 a 1840 rokiem c. po 1939 roku. 74. Ile odnóży ma owad? a. zawsze 6 b. 6 lub 8, w zależności od liczby segmentów tułowia c. większość 6 lub 8, a tylko niektóre gatunki więcej 75. Czy niedźwiedzie stanowią zagrożenie dla przetrwania pszczół na terenie Wigierskiego Parku Narodowego? 76. Skąd pochodzi nazwa Jeziora Wigry i co oznacza? a. nawa Wigry wywodzi się z języka ukraińskiego i oznacza “piękny” b. nazwa Wigry wywodzi się z języka litewskiego i oznacza “kręty” c. nazwa Wigry wywodzi się z języka łacińskiego i oznacza “duży” 77. Jaka jest maksymalna głębokość Jeziora Wigry? a. 73 m b. 68 m c. 16 m 78. Wymień nazwę najczystszego jeziora na terenie WPN. 79. Gdzie znajdowała się pierwsza stacja hydrobiologiczna kierowana przez Alfreda Lityńskiego? 80. Gdzie wybudowana została stacja hydrobiologiczna w 1927 r. 81. Ile jezior znajduje się w granicach WPN? 82. “Strój bobrowy” to : a. futro bobra b. wonna wydzielina jego gruczołów c. pokrycie ogona bobra 83. Co to są tzw. “banie” a. łaźnie b. balie do prania c. spichlerze na zboże 84. Jakimi kolorami oznaczone są szlaki turystyki pieszej w WPN? 85. Podaj nazwę płaza, który chętnie wspina się na krzewy i drzewa? 86. Czy w Wigierskim Parku Narodowym większa jest powierzchnia lasów czy łączna powierzchnia jezior, pól, łąk i terenów zabudowanych 87. Jaką część powierzchni Wigierskiego PN stanowią lasy? 88. Jaki gatunek drzewa dominuje w górnej warstwie drzewostanów parku? pięć drzew najliczniejszych gatunków drzew rosnących ma terenie WPN 90. Jaka Puszcza rośnie nad brzegami jeziora Wigry? 91. Jakie zioła i rośliny można zbierać na terenie Wigierskiego Parku Narodowego? 92. Czy napar z wawrzynka wilczełyko może być pożyteczny? 93. Czy na terenie Puszczy Augustowskiej można spotkań cisy? 94. Czy cisy mają liście czy igły? 95. Wymień drzewa iglaste, które tracą igły na zimę. 101. Dlaczego to małe jeziorko nazywane jest sucharem? 102. Jak często w ciągu roku suchary wysychają? 103. Czy suchary słyną z obfitości ryb? 104. Jak głębokie są suchary? a. do 70 m b. do 15 m c. do 150 m 105. Czy suchary pokrywają się warstwą lodu w czasie zimy? 106. Czy suchary słyną jako ostoja dla dużych ptaków? 107. Czy brzeg suchara nazywany jest? a. plażą, b. breją, c. płem. 108. Czy suchary są połączone z innymi jeziorami? 109. Czy suchary szybko zarastają roślinnością wodną i wkrótce ich nie będzie? 110. Jak nazywa się największy suchar na terenie Wigierskiego Parku Narodowego? 111. Jak nazywa się największe jezioro na terenie Wigierskiego Parku Narodowego? 112. Jak jest głębokość jeziora Wigry? 113. Jak jest powierzchnia jeziora Wigry? 114. Jakie rzeki dopływają do jeziora Wigry? 115. Czy z Wigier można dopłynąć do Morza Bałtyckiego? 116. W jaki sposób powstały Wigry? 117. Jak jest długość linii brzegowej Wigier, wraz z wyspami (można się pomylić o 5 km)? 18. Wymień co najmniej 5 gatunków ryb, które żyją w Wigrach? 119. Czy jezioro Wigry połączone jest z innymi jeziorami? 120. Czy nad brzegami Wigier są zlokalizowane wsie? 121. W którym wieku zbudowano dwór myśliwski nad Wigrami? 122. Jaki władca przekazał kamedułom Wigry wraz z otaczającymi je lasami? 123. Kiedy został zbudowany wigierski klasztor? 124. Jakie są najstarsze ślady obecności człowieka nad Wigrami i z jakiego okresu pochodzą? 125. Na jakie zwierzęta polowali pierwsi mieszkańcy dzisiejszej Suwalszczyzny? 126. Jacy słynni ludzie bywali nad Wigrami? (wymień przynajmniej 2 postaci) 127. Czy kościół wigierski został zniszczony w czasie pierwszej, czy w czasie drugiej wojny światowej? której warstwie lasu jest najmniej światła: a) w podszycie b) w ściółce leśnej c) w runie leśnym d) w koronach drzew. zajęczy broni się przed nadmiernym nasłonecznieniem i wyparowaniem wody składając liście. Do jakiej popularnej rośliny podobny jest kształt jego liścia? 130. Wymień trzy rośliny jagodowe występujące w runie leśnym. 131. Czym różnią się trawy od turzyc. są rośliny , które odżywiają się tak jak ludzie? lesie, w różnych porach roku jest: a) cieplej latem, chłodniej zimą b) cieplej zimą, chłodniej latem c) temperatura latem i zimą jest taka sama. 134. Czy rośliny się przyjaźnią? są rośliny, które latem i zimą wyglądają tak samo? potrzebują do życia rośliny? 137. Czy są stworzenia , które wyglądają jak rośliny, a nimi nie są? 138. Jakiego koloru są pióra nietoperzy? 139. Czy to możliwe, że a naszych lasach żyją świecące owady? to organizmy światło, czy cieniolubne? sowy widzą w ciemności? 142. Czy nietoperze to latające myszy? Pytania dodatkowe 1. Jaki rodzaj drzew przeważa w lasach nad Wigrami, liściaste czy iglaste? 2. Wymień przynajmniej 2 powody, dla których pozostawia się martwe drzewa w lesie? 3. Jakie drzewo osiąga największą wysokość w Puszczy Augustowskiej? 4. Co to jest dziegieć? 5. Co oznacza słowo Ruda w nazwach miejscowości takich jak Gawrych Ruda i Maćkowa Ruda? 6. Której substancji nie uzyskuje się z drewna: dziegieć, smoła, węgiel drzewny, wosk, terpentyna, pospółka. 7. Czy nad Wigrami wytapiano żelazo? 8. Czy wigierscy kameduli trudnili się pozyskiwaniem żelaza, węgla drzewnego i smoły? 9. Czy wigierscy kameduli pozyskiwali sól w kopalniach nad Wigrami? 10. Czy wiesz co to jest smoła drzewna i jak ją niegdyś produkowano? 11. Czy w czasach Kamedułów wigierskich rosła już Puszcza Augustowska? 12. Jakie znasz dobra puszczańskie jakie pozyskiwali wigierscy kameduli? 13. Czy nad Wigrami produkowano szkło? 14. Czy po WPN można poruszać się po turystycznych szlakach po zmroku? 15. Czy na jeziorze Wigry można uprawiać sporty motorowodne? 16. Czy można korzystać z Czarnej Hańczy jako szlaku turystycznego pomiędzy Sobolewem a Wigrami? 17. Na której z wigierskich wysp można biwakować? 18. Czy można uprawiać wędkarstwo na jeziorach wigierskich? 19. Czy dozwolone jest wędkowanie w czasie zimy spod lodu? 20. Czy można latać lotniami i paralotniami nad Wigierskim PN? Powrót 1/12 łyżeczki – tyle miodu produkuje pszczoła w ciągu całego swojego życia. Te błonkoskrzydłe owady potrafią zapracować się na śmierć. Odosobnione giną – nie z głodu czy chłodu, ale z samotności. Pszczoła to wyjątkowy owad nie tylko pod względem polskiej ortografii… Ekonomiści obliczyli, że produkty będące efektem zapylania przez pszczoły stanowią wartość od 235 mld dolarów do nawet pół tryliona dolarów (Raport IPBES, 2019).Pszczołom zawdzięczamy nie tylko miód100 gatunków roślin uprawnych zapewnia około 90 procent żywności na całym świecie. Jednocześnie 75 z nich wymaga zapylania przez pszczoły. Ciężkiej pracy pszczół zawdzięczamy istnienie niemal 4 tysięcy odmian warzyw. Pamiętajmy, że rośliny stanowią żywność nie tylko dla nas ludzi, ale także dla zwierząt, w tym hodowlanych. Można więc uznać, że pszczoły pośrednio przyczyniają się do produkcji mleka czy to nie jedyne co zawdzięczamy pszczołom. Nie zapominajmy o właściwościach leczniczych zarówno miodu jak i zapylanych przez nie roślin. Pszczoły produkują propolis, potocznie nazywany pszczelim kitem. Jest to substancja wytwarzana w celu uszczelnienia ula. Błonkoskrzydłe wykorzystują kit do przytwierdzania plastra miodu do ścian oraz do balsamowania „nieproszonych gości”, którzy wtargnęli do ula. Propolis to stosowany od wieków środek leczniczy – mieszanka drzew, krzewów i wydzielin gruczołów pszczelich. Skład kitu zależy od roślin z jakich pszczoły zbierają pyłek. Propolis ma działanie przeciwzapalne i bakteriobójcze. Stosowane jest przy przeziębieniu, ale także w leczeniu oparzeń, gdyż pszczeli kit przyspiesza gojenie ran. Leczniczo wykorzystuje się również pyłek kwiatowy, pszczele mleczko oraz pierzgę (pokarm pszczół wytwarzany w środku ula, mieszanka pyłku, śliny owada i miodu). Propolis wspomaga także leczenie nowotworu. Bromatolodzy z Białegostoku odkryli, że hamuje rozwój glejaka. Naukowcy potwierdził hamujący wpływ propolisu oraz miodu pszczelego na komórki glejaka wielopostaciowego linii U-87 MG, także w obecności temozolomidu – leku stosowanego w może być tylko jednaW Polsce mamy ponad czterysta gatunków pszczół, ale tylko jedna wytwarza miód i żyje pod nadzorem – to pszczoła miodna. Według Instytutu Ogrodnictwa w 2019 roku nasz kraj zamieszkiwało 1,68 mln pszczelich rodzin. Rodzina, czyli ul to społeczeństwo składające się z królowej matki, robotnic (samice) i trutni (samce). Te błonkoskrzydłe owady przechodzą przeobrażenie zupełne. Z jaj przeistaczają się w poczwarkę, a dopiero później w postać dorosłą. Matka i robotnice są diploidalne, a to, jaką rolę będą pełniły w ulu zależy od tego, czym są karmione. Robotnice odżywiane są przez 3 dni, królową karmi się pszczelim mleczkiem do momentu przeistoczenia w poczwarkę. Z niezapłodnionych jaj wylęgną się samce, czyli trutnie pszczele. Matka pszczela wygryza się po 16 dniach, pszczoła robotnica po 21 dniach, a truteń aż po 24 dniach. Przy czym królowa matka – może być tylko jedna. Dlatego pierwsza wylęgła matka zabija pozostałe. Po osiągnięciu dojrzałości (ok. 6 dnia) odbywa lot godowy, a następnie wraca do gniazda i zajmuje miejsce starej matki, która wcześniej opuściła gniazdo i odleciała z częścią robotnic na poszukiwanie nowego gniazda w procesie zwanym polityczny ulaCo ciekawe, to jak określano ustrój panujący w ulu zależało od czasów w jakich żyli ludzie i panującego ówcześnie ustroju politycznego danego państwa. Starożytni Egipcjanie w królowej matce widzieli faraona, a w reszcie pszczół niewolników. Platon nazwał trutni – arystokratami. W starożytnym Rzymie królową pszczół opisywano jako cezara. Natomiast Szekspir w „Henryku V” opisał ul jako monarchię. Francuzi w XVII wieku uważali, że ul odwzorowuje system feudalny, a nieco później Lew Tołstoj w „Historii ula z łubianym daszkiem” wykorzystał przykład pszczół do opkazania zwyrodnień ustroju monarchistycznego oraz społeczeństwa oszukiwanego i grabionego przez trutnie. W XX wieku ul stanowił przenośnię ustroju komunistycznego – ceną za utratę indywidualizmu miał być dobrobyt całego społeczeństwa. Również w obecnych czasach wykorzystujemy ul jako przenośnię i np. pokazujemy królową matkę jako managera zadańPodział ról w ulu jest prosty. Zadaniem królowej jest składanie jaj. Pszczela matka ma za zadanie zapewnia ciągłość rodziny. Wyobraźcie sobie, że w ciągu jednego roku składa do dwustu tysięcy jaj. W jej zapłodnieniu bierze udział wiele trutni, które nota bene do tego zostały stworzone i jest to ich jedynym życiowym zadaniem. Lot godowy odbywa się w wiosenny, bezwietrzny dzień, z reguły między godz. 12 a 18. Matka wabi trutnie specjalnym zapachem, który posiadają wydzielane przez nią feromony (wyczuwalne dla trutni z odległości około 100 m). Matka kopuluje w powietrzu. Trutnie bezpośrednio po akcie umierają z powodu wyrwania aparatu kopulacyjnego po zakończonej jak na królową przystało jest dobrze zaopiekowana przez pszczoły robotnice. Do ich obowiązków wobec matki należy karmienie, sprzątanie jej odchodów, a nawet trawienie za nią, gdyż królowe nie mają gruczołów, których używają robotnice do trawienia pokarmu. Królowa żyje od 3 do 5 lat w tym czasie cały czas wytwarza to najliczniejsza grupa pszczół w ulu. W jednej może być ich nawet 80 tys. I tak naprawdę to na nich spoczywa obowiązek utrzymania rodziny. Pełnią różne role – jedne sprzątają, inne karmią larwy, jeszcze inne strzegą ula, większość jednak zbiera pył i nektar. Robotnice letnie i wiosenne żyją do 40 dni. Jesienne mogą żyć nawet 9 w końcu – trutnie – tak często uważane za mało pożyteczne. I chociaż rzeczywiście nie mają wielu obowiązków to są niezastąpione, gdyż to dzięki nim ul wzbogaca się o kolejne pszczoły. Trzeba przyznać, że pszczoły robotnice traktują ich delikatnie mówiąc zadaniowo i gdy te zrobią swoje – zimą wypędzają je z ula. Trutnie żyją około 3 matka i robotnice zimują w ulu, dlatego rój może istnieć nawet kilka lat. Na zimę pszczoły kłębią się w ulu, jedzą zebrane latem zapasy i ogrzewają nawzajem machając skrzydełkami. Wielkość roju określa się w kilogramach. Silny rój to 3 kg pszczół, średni to około 2 kg, słaby- około 1 – dobra inwestycjaW 2019 r. produkcja miodu w Polsce wyniosła 18,1 tys. ton, czyli o ponad 4 tys. ton (ok. 18%) mniej niż w 2018 r. Optymistycznym akcentem jest rosnąca świadomość roli pszczół w od jednej rodziny pszczelej, pszczelarz odbiera 15-20 kg miodu. Do wytworzenia 1 kg miodu, pszczoły muszą odwiedzić nawet kilka milionów kwiatów, przemierzy łącznie aż 150 000 km. Te liczby dają obraz tego, jak wiele pszczół jest potrzebnych byśmy mogli cieszyć się żywnością i miodem na sklepowych półkach. Dlatego tak ważne są inicjatywy mające na celu podkreślanie roli tych owadów w ekosystemie. Coraz więcej instytucji otwiera pasieki na dachach miejskich biurowców. Pszczoły hodowane przez Bank BNP Paribas, który był jednym z prekursorów tej idei, pod czujnym okiem Pszczelarium – opiekuna pasieki, wyprodukowały w 2019 roku 270 kg miodu, czyli o 60 kg więcej niż w ciągu poprzednich 12 miesięcy. W 2020 roku wyprodukowały już 170 kg miodu. Takie różnice wynikają głównie z uwarunkowań pogodowych i kondycji Warszawie i Rudzie Śląskiej, przyszła pora na Kraków – tam, w budynku BNP Paribas przy ul. Armii Krajowej 28 przeznaczymy kolejny dach Banku, by stał się domem dla pszczelej rodziny. Wiosną ule stanęły też na tarasie biurowca Arval Service Lease Polska – członka grupy kapitałowej BNP Paribas. Łącznie w 2019 roku pszczoły miodne Banku wyprodukowały 270 kilogramów miodu, w tym miód kasztanowcowo-klonowy. To zasługa prawie pół miliona pszczół z 9 ciekawostek o pszczołachPszczoły nie rozpoznają koloru „ciepło jak w ulu” wzięło się stąd, że kiedy matka składa jaja – pszczoły utrzymują stałą temperaturę w gnieździe st. C niezależnie od temperatury Londynie została zbudowana pierwsza na świecie autostrada dla pszczół. To prawie 12 km odcinek wysadzany porozumiewają się za pomocą tańca i dźwięków wydawanych skrzydełkami. Tańcząc pszczoła informuję resztę pszczół o odległości w jakiej znajduje się znalezione przez nią źródło pyłku. Koło – oznacza, że pożytek znajduje się blisko, półksiężyc, że w odległości od 10 do 40 metrów od ula, kiedy pszczoła „kręci” ósemki znaczy to, że po pyłek trzeba lecieć nieco dalej. Figury określają jednocześnie w którym kierunku względem słońca trzeba lecieć do pożytku, a także o tym jaki jest stopień trudności dotarcia do posiadają trzy pary odnóży. Na trzeciej parze nóg znajdują się specjalne koszyczki, w których pszczoły przenoszą pszczoła sygnalizuje znalezienie nowego źródła przybytku, odpowiednim ruchem określa jego odległość. Gdy zatacza koło, pożytek znajduje się blisko, półksiężyc -pożytek w odległości 10-40 m, ósemki – jeszcze większa odległość źródła pożytku. Rodzaj tych figur tanecznych informuje również pozostałe pszczoły o położeniu pożytku względem słońca a także o skali trudności zasięg lotu pszczoły to 3 km. Maksymalnie może wynosić nawet ponad 10 mitologii egipskiej pszczoły to łzy boga Ra (bóg słońca) z których powstała określa pszczoły jako owady święte. Dla średniowiecznych chrześcijan żądło symbolizowało słuszną “miodowy miesiąc” wywodzi się ze starożytnych obrzędów. Wówczas miód bardzo często gościł na weselnych stołach. Ponieważ miód ma korzystne właściwości był on porównywany do czarodziejstwa – przyjęto zatem, że pierwszy miesiąc państwo młodzi musieli koniecznie jeść miód i pić miodowe napoje. Zapewne nie każdy o tym wie, ale pszczoły dzielimy ze względu na gatunki, rasy oraz linie pszczół. Niniejszy artykuł pozwoli przybliżyć ten temat i poznać różnice, jakie występują u pszczół w zależności od regionu ich pochodzenia. Pszczoły miododajnePszczoła miododajna (Apis mellifica) zamieszkuje tereny niemal całego globu ziemskiego z wyjątkiem terenów podbiegunowych. Roślinność i zróżnicowanie klimatyczne kontynentów spowodowały, że w różnych szerokościach geograficznych świata występują znaczne różnice w budowie i ubarwieniu się różne rasy na świecie, a wśród nich tak zwane „Vikariaty”, tj. odmiany należące do jednego rodzaju albo cztery rodzaje gatunku „Apis”: Apis dorsata Fabr. - Pszczoła Olbrzymka Apis florea Fabr. - Pszczoła Karliczka Apis indica Fabr. - Pszczoła Indyjska Apis mellifica L. - Pszczoła Miododajna 1. Pszczoła Olbrzymka - Apis DorsataZamieszkuje zbocza gór Indii. Tam panuje wiecznie wiosna i przez cały rok kwitną kwiaty dostarczające pszczołom nektaru w dużej obfitości. Jest to pszczoła wędrowna. Prowadzi tryb życia tułaczy. Gniazdo stanowią plastry miodu umocowane wśród gałęzi drzew, przyklejone do odnogi drzewa o grubości 65 mm do 130 mm. Taką samą grubość posiada plaster. Wielkość plastra trafia się nawet do 0,80 m2. Grubość plastra wynosi ok. 37 mm. Gniazda budują na tzw. drzewie pszczelim na dużych wysokościach oraz w rozpadlinach pszczele lęgną się w takich samych komórkach co pszczoły. Do chwili wylęgu nie są większe od robotnic. Dorastając mierzą 23 - 37 mm, zaś robotnice 16 - 17 linie tej rasy różnią się barwą odwłoka. Zamieszkujące w rejonie o większym nasłonecznieniu mają kolory jaśniejsze. Trutnie lęgną się w komórkach pszczelich. Są stosunkowo małe i silnie owłosione, jasnoszare lub pozyskiwanego miodu w ciągu roku z jednego gniazda rzadko przekracza 10 kg. Są wyjątkowo złośliwe. Próby ich hodowli i sprowadzenie do Europy nie powiodły się. Pszczoły umieszczane w ulach ginęły. 2. Pszczoła Karliczka - Apis FloreaNajmniejsza wśród pszczół miododajnych. Jej długość nie dochodzi do 10 mm. Zamieszkuje Archipelag Indyjski. Zakłada gniazda na równinach wśród krzewów oraz na niewysokich drzewach pod liśćmi palmowymi bądź strzechami zabudowań. Buduje na ogół jeden plaster z komórkami. Plaster ma przeważnie 26 cm długości i 20 cm szerokości. Zawiera około 1400 komórek magazynowych na miód i pierzgę, 7 tysięcy komórek pszczelich i ok. 300 komórek trutowych oraz kilka mateczników. Zapasy miodu na plastrach są niewielkie. Nie nadaje się do hodowli w pomieszczeniach zamkniętych. Matki są złotożółte lub żółto-brunatne o długości 12 mm, robotnice mierzą ok. 9 mm. 3. Pszczoła Indyjska - Apis IndicaNaukowcy twierdzą, że jest odmianą genetyczną pszczoły „Apis mellifica”, a raczej „Apis mellifica” krewniaczką japońską. Jest wyjątkowo łagodna, w razie napaści jest bezradna i bezbronna. Napadnięta przez osy nie stawia im oporu. Komórki pszczoły japońskiej mają wymiar 4,65 mm w przekroju, zaś u pszczół Apis Indica tylko 4,2 mm przy 9 mm głębokości. Zabudowa trutniowa ma średnicę 5,36 mm w przekroju. Jej języczek mierzy przeciętnie 5,2 mm. Łatwo wymienia matki pszczele. Gniazda buduje w dziuplach drzew i rozpadlinach skalnych. Buduje po kilka równoległych plastrów. Jest pszczołą osiadłą, ale niepokojona opuszcza swą siedzibę. Hodowana w pasiekach daje mało nektaru. Hindusi hodują ją w pniach pod poddaszem domów. Rozpowszechniona w całej Azji, na Archipelagu Sundajskim aż po wyspy Borneo. Poszczególne linie tej rasy różnią się między sobą znacznie wielkością, jak i uwłosieniem oraz barwą pancerza – od całkiem czarnego do stwierdzili, że japońska odmiana tej pszczoły jest odporna na warrozę. Przypuszczalnie dlatego, że w gnieździe utrzymuje temperaturę wyższą od innych ras, którą nie wytrzymują roztocza warrozy. 4. Pszczoła Miododajna - Apis mellifica EuropejskaMówi się o wyjątkowych walorach użytkowych tej pszczoły. Jest bowiem pszczołą miodną, łagodną o małej rojliwości, odporną na choroby. Poszczególne rasy wyodrębnia się ze względu na miejsce ukształtowania. Ściśle związane z klimatem i roślinami miododajnymi. Jest to tak zwane vikariowanie. Formy odrębne pewnych obszarów nazywamy vikariatami, zaś właściwości charakterystyczne dla tych odmian właściwościami vikariującymi. Właśnie one (właściwości vikariujące) decydują o rasach linii pszczoły przemieścimy z północy na południe i odwrotnie zmienią one swój wygląd tj. wielkość, barwę, owłosienie, długość języczka, skrzydełka, nóżki. Odrębna rasa może powstać nagle pod wpływem warunków zewnętrznych i wewnętrznych pojawiających się w organizmach nawet pojedynczych osobników, wywołujących „mutacje” przekazywane następnym pokoleniom. Osobniki takie nazywamy wariantami i traktujemy jako odmienny rodzaj. Mogą one stać się punktem wyjścia dla nowo powstałej rasy wyprowadzonej drogą selekcji naturalnej bądź rasy pszczoły miodnej (Apis mellifica) możemy wyróżnić dwie grupy. Pierwsza grupa to pszczoły z rejonu Morza Śródziemnego i Czarnego. Są to Pszczoły Egipskie, Cypryjskie, Włoskie i Kaukaskie. Wszystkie jasno ubarwione, posiadające nieco dłuższy języczek od pszczół zamieszkujących tereny drugiej grupy zaliczyć możemy naszą szarą pszczołę krajową. Jej przedstawicielką jest Nigra z kilku odmianami, jak: Wrzosowiskowa (Ap. Lebzeni), Borówka (Ap. Silvarum),Pszczoła Stepowa (Ap. Acervorum) oraz Krainka (Carnica) z pododmianami Sklenar, Singer, Troiszek. Zamieszkują one na pograniczu obu grup ze sobą sąsiadujących rasę, czy linię rzadko dzisiaj spotykamy w pasiekach. Przeważnie są mieszańce, czyli „bastardy” od niewiadomych rodziców różnych ras i Egipska – Apis Mellifica Fascciata - LatrStanowi pomost między pszczołami afrykańskimi i europejskimi. Jest nieco mniejsza i buduje mniejsze komórki niż pszczoła europejska. Gniazda zakłada niezbyt wielkie. Nie kituje pomieszczeń, ponieważ nie pozyskuje kitu. Pszczoła wyjątkowo rojliwa. Znacznie mniej wydajna od pszczoły Włoskiej czy Cypryjskiej. Rodziny zakładają do 200 mateczników. Jest to związane z ginięciem dużej ilości matek w czasie lotów weselnych, atakowanych przez szerszenie. Pszczoły są bardo złośliwe, nie reagują na Cypryjska - Apis Mellifica Cypria PollmStanowi pomost między pszczołą Egipską i pszczołami europejskimi. Sprowadzona została do pasiek Europy południowej. Ze względu na wielką złośliwość znika z pasiek. Pszczoły są większe od pszczół Egipskich. Matki jasno ubarwione i bardzo płodne. Trutnie o białawym uwłosieniu. Trzy pierścienie odwłoka Miedziano - złote. Mało rojliwe, choć zakładają dużo mateczników. Wyjątkowo pracowite i miodne. To zachęca pszczelarzy do ich hodowli. Ich zalety to: wytrzymałość na zimno, dobra obrona gniazda i nieskłonność do rabunków. Pszczoła Włoska - Apis Mellifica Ligustica - SpinSprowadzona do Polski przez dr Jana Dzierżona w 1853 r. Jest nieco mniejsza od naszej pszczoły krajowej. Pierścienie odwłoka pomarańczowo - żółte lub ubarwione ciemno (Włoszki z okolic Padwy). Matki są różnie ubarwione, np. brunatne, skórzasto-czerwone. Pszczoły łagodne, mało skłonne do rójki. Mają dłuższy języczek od naszych pszczół - 6,25 mm - 6,79 mm, wobec 6,21 mm naszej szarej pszczoły. Bronią ul przed napadami i motylicą. Jest to pszczoła bardzo pracowita. W klimacie włoskim czerwi cały rok i daje dużo miodu. U nas jest to wadą tej pszczoły. Ze względu na niskie temperatury wiosną i zmienne warunki pogodowe wiele pszczół tej rasy ginie. Duża ilość czerwiu na wiosnę powoduje bowiem, że robotnice wylatują po pożytek i giną. Pszczoła Kaukaska - Apis Mellifica CaucasicaZbliżona w genotypie do pszczół rasy Włoskiej. Matki mają żółte pierścienie na odwłoku z czarną obwódką. Pszczoły szare zbliżone wyglądem do naszych pszczół z rejonów północnych. Trutnie czarne z żółtymi pierścieniami na odwłoku. Wychowują mało trutni, które zabijają po zapłodnieniu matki. Do siły dochodzą później niż Krainka. Silnie kitują swoją siedzibę. Obserwuje się duży osyp pszczół po zimie. Często chorują na biegunkę. Nie wykorzystują pożytku wczesnego i rzepaku ze względu na późny rozwój Krainka (Nordycka) Apis Mellifica - PolmKrainka zasiedla obszar od Alp Wschodnich przez Czechy do Karpat aż do gór Bałkan. Łagodna, trzyma się mocno plastrów. Odznacza się pracowitością i rojliwością. Hoduje znaczną ilość trutni. Wielkość pszczoły zwiększa się u tych pszczół, które żyją w terenach górskich. Języczek dłuższy u pszczół z południa. W górach Serbii trafiają się osobniki o długości języczka od 6,30 mm do 7 mm. Z tej rasy została wyselekcjonowana przez austriackiego pszczelarza Guido Sklenar linia „sklejarka”. Z rasy Krainka wyhodowano przez selekcję linie Carnika Singer Car. Troisek, Car. CT - 46, Car. C - 10, Car. Beskidzka, Car. Bałtycka, Car. Nieska, Car. Alpejska i inne. W ocenie terenowej właśnie te linie wypadają najlepiej. Cechy dodatnie to: wczesny rozwój, pracowitość, łagodność, mała rojliwość i dobra zimowla. Wśród tej rasy trafiają się linie dokonujące cichą wymianę matki pszczelej (Nieska). Zdarza się, że zakładają tylko jeden matecznik. Po wylęgnięciu się młodej matki w ulu czerwi jeszcze matka stara. Składa jajeczka do momentu, kiedy młoda matka rozpoczyna loty godowe. Pszczoła Północno i ŚrodkowoeuropejskaZasiedla obszar Europy od Pirenejów po Alpy, Karpaty i północne stoki Kaukazu na południu, aż po głąb Szwecji i Finlandii na północy, od Oceanu Atlantyckiego na Zachodzie, aż po Ural na wschodzie. Występuje pod nazwą „Mellifica”.Trzy rasy „Mellifica”, „Carnica” i „Ligustica” należą do tego samego gatunku „Apis mellifica” i są ze sobą spokrewnione. Roje wydają nazajutrz po zasklepieniu pierwszego matecznika. Jest to cecha wspólna tych ras. Na krótki czas w wyjątkowych okolicznościach w rodzinie może przebywać więcej matek. Pszczoły tych ras żyjące na południu regionów odznaczają się mniejszą wielkością ciała a większą wielkością członków ciała. „Mellifica” jest znacznie większa w okolicy np. Petersburga, a znacznie mniejsza w południowej Francji. Natomiast języczek i nóżki są dłuższe na południowym zachodzie i skracają się ku północy i północnemu wschodowi. Zewnętrzne różnice w budowie i wielkości pszczół przyczyniły się do powstania odrębnych ras i linii. Pszczoła KrajowaApis mellifica zamieszkuje znaczną cześć kontynentu europejskiego. Począwszy od Pirenejów, Alp, Karpat i Kaukazu aż po Bałtyk i północ Finlandii. Jest największa ze wszystkich ras europejskich. Do największych zaliczymy mieszańce gór i krajów północnoeuropejskich. Największe osobniki spotkać można w okolicach południowo-zachodnich Niemiec i południowej Francji. Gromadzi duże zapasy i jest bardzo dobrze przystosowana do trudnych warunków klimatycznych. Ogranicza czerwienie w okresie małych pożytków. Na pożytki wylatuje kiedy temperatura i warunki atmosferyczne są sprzyjające. Na czas głównego pożytku dochodzi do dużej siły. Nie jest zbyt rojliwa. Rodziny z młodymi matkami prawie nigdy nie budują komórek trutowych i nie składają jajeczek na komórkach trutowych. Średnio zakłada 8 mateczników, co świadczy o małej rojliwości. Są dość łagodne, ale przy braku pożytków bywają złośliwe. Języczek dochodzi do 6,5 mm u pszczół z terenów południowo – wschodnich. W okolicach Norwegii ma tylko 5,72 mm. Ubarwienie ciemne, nieomal czarne, owłosienie szare. Przez sprowadzenie do Polski innych ras pszczoła ta została silnie zbastardowana. Trudno więc spotkać u nas czystą rasę tej pszczoły. Pszczoła BorówkaPochodzi od pszczoły Apis mellifica silvarum. Jest odmianą północnorosyjską, mieszkanką lasów na tych terenach, obfitych w drzewostan. Zasięgiem objęła także teren na północny wschód od Wisły. Spotkać ją można na terenie Polski wschodniej. Bartnicy z tych terenów hodowali ją w barciach drzewnych. Pszczoły tej odmiany do dziś cieszą się bardzo dobrą opinią, jako odporne na choroby i dostosowane do ciężkich zmagań z przyrodą i jej kaprysami. Dobrze i obficie przygotowują zapasy zimowe, zabezpieczają się przed naporem zimna. Na czas pożytku pnie dochodzą do znacznej siły. Spotkać możemy ją na terenach Polski północno – wschodniej. Jednak i tu zostały wymieszane przez sprowadzenie innych ras czy linii. Pszczoła WrzosowiskowaApis mellafica variegata Lebzeni jest mieszkanką krajów nadbałtyckich. Rozpowszechniła się na terenach wrzosowiskowych. Wrzosy rosły na ogromnych przestrzeniach wzdłuż wybrzeża. Dawały obfity pożytek sierpniowy i skąpy pożytek wczesny na tych terenach. Wychodzące z rodzin późne roje mogły się zaopatrzyć na zimę do połowy września. Pszczoła ta ma krótki języczek do 6 mm, jest ciemno ubarwiona, dość silnie owłosiona. Odznacza się masową hodowlą trutni i dużą rojliwością. Wydaje kilka roi po kolei. Ostatnie roje są małe i liczą od kilkuset do kilku tysięcy pszczół. Odciągają do 100 mateczników. Obecnie w naszym kraju tej linii nie znajdziemy. Są jednak rodziny bardzo rojliwe, wydające kilka rojów w sierpniu. Być może mają w genach pozostałości tej odmiany. Pszczoła StepowaApis acervorum jest mieszkanką Ukrainy i żyje na niżach stepowych terenów bezleśnych. Niewiele różni się od naszej krajowej. Ma szary wygląd. Odrębną cechą jest zdolność dostosowania się do miejscowych warunków stepowych. Zakłada gniazda w jamach i urwiskach ziemnych, do czego nie jest zdolna nasza pszczoła krajowa. Zalesianie stepów sprawia, że pszczoła zmuszona zostaje do przystosowania się do nowych warunków. Rodzina Apidae to przede wszystkim: pszczoły miodne, trzmiele, pszczoły bezżądłowe, murarki, miesierki. Pszczoły miodne tworzą duże rodziny z pojedynczą królową. Królowa składa jaja którymi opiekują się robotnice. Po okresie 21 dni od złożenia wylęgają się młode. Wielkość rodziny to około 10-60 tys osobników. Pszczoły miodne produkują miód. Gniazda są wysoko zorganizowane. Gniazda zbudowane są z wosku wydzielanego przez robotnice. Nektar i pyłek pszczoły przechowują na zimę. Komercyjnie zapylają uprawy i produkują miód. Trzmiele charakteryzuje samotna królowa zanim zbuduje gniazdo, tworzone są kolonie z pojedynczą królową o społecznej strukturze. Robotnice mogą składać jaja z których wylęgają się samce. Rodzina liczy około 2 tys osobników. Trzmiele nie mają preferencji co do pyłku. Nie produkują miodu ale przechowują nektar. Gniazdo stosunkowo niezorganizowane. Komórki z wosku budowane są pod ziemią, w gęstej trawie. Jeśli chodzi o przechowywanie nektaru i pyłku to kwestia zapasów na kilka dni . Rodziny z reguły nie zimują. Zastosowanie komercyjne to zapylanie pomidorów, krzewów jagodowych oraz upraw szklarniowych. Pszczoły bezżądłowe charakteryzuje wychów królowej łączony z konstrukcją nowego gniazda, do którego przeprowadza się młoda królowa. Dojrzałe osobniki dostarczają żywność. Kolonie liczą od 500 tys. do 80. tys. osobników. Brak specjalizacji na preferowany pyłek. Produkują miód. Budują gniazda z wosku i żywicy roślinnej w wydrążonych pniach drzew lub pod ziemią, w szczelinach murów lub miejscach stworzonych przez człowieka. Przechowują pyłek i miód. Murarka każda samica jest płodna i może zbudować gniazdo. Samice żyją krótko i kopulują z samcami tuz po wyjściu z kokonów. Samice składają jaja w komórkach gniazdowych. Poczwarki zimują. Wielkość rodzin nie dotyczy. Nie ma preferencji na specyfikę pyłku. Wykorzystują trzciny i wolne przestrzenie są do poprawy zapylania owoców. Nie produkują miodu. Miesierki to samotnice, każda samica składa jajo w komórce gniazdowej. Tworzą zapasy nektaru i pyłku a następnie zasklepiają komórkę aby utworzyć następną. Po przepoczwarzeniu samce pojawiają się pierwsze i giną krótko po godach, natomiast samice rozpoczynają budowę nowych gniazd. Nie produkują miodu. Wykorzystują ścięte liście roślin do budowy. Gromadzą zapasy dla larw. Wydajni zapylacze marchwi i poszczególnych owoców. źródło: Bayer Beenow 2019 co lepszejakie do sadumisierkimurarkipszczołypszczoły śpiątrzmiele Zobacz więcej Poprzedni artykuł Raport z sadu parch / mączniak / szkodniki Następny artykuł Grupy producentów się jednoczą! Czas na polskie superowoce! Na zdjęciu: rój pszczół. Źródło zdjęcia: rój nazwy rojów roje pszczół pierwak drużak rój śpiewak głodniak nędzak rój sztuczny rój warrozowy rój bezpański rój macierzysty poroje waga roju sztucznego rój zbiorowy Rój to po prostu skupisko pszczół, które wraz z matką opuszcza ul. To naturalny proces podziału rodziny pszczelej. Brak reakcji na nastrój rojowy może skutkować wyrojeniem się pszczół, czasem nawet kilkoma. Wyróżniami kilka następujących po sobie rojów, z których każdy ma swoje cechy – jest to rój pszczół, który jako pierwszy opuszcza macierzystą rodzinę. Pszczoły opuszczają ul wraz ze starą matką. Zwykle jest to najliczniejszy rój z danej rodziny. Porój - to kolejne roje opuszczające macierzak (rodzina, z której wyszedł rój) po pierwszej rójce z rodziny. Drużak - są to kolejne po pierwaku roje, które opuszczają rój macierzysty. Pszczoły opuszczają ul z młodą matką pszczelą (lub kilkoma) wymagającą unasiennienia. Drużak nie jest tak liczny jak pierwak. Trzeciak - tradycyjna nazwa trzeciego w kolejności roju opuszczającego rodzinę pszczelą. Poza kolejnością opuszczania macierzaka zwykle niczym się nie różni od poprzedniego. Głodniak (nędzak) - rój ten wychodzi z ula, w którym pojawił się problem braku pożywienia. Cechą charakterystyczną pszczół znajdujących się w tym roju jest dość duża agresja oraz duża skłonność owadów do żądlenia. Obecnie użytkowane linie hodowlane pszczół są dość łagodne i mało podatne na wychodzenie z ula w formie głodniaka. Natomiast kiedyś głodniak był poważnym problemem pszczelarzy. Rój sztuczny – jak sama nazwa wskazuje, tworzy się go w sposób sztuczny poprzez zsypanie pszczół i poddanie im matki pszczelej. Taki rój waży od jednego do półtora kilograma i wymaga różnych zabiegów pielęgnacyjnych. Rój sztuczny tworzy się wtedy, gdy rodzina pszczela ma silny potencjał, natomiast nie ma możliwości jego wykorzystania z powodu ograniczonej liczby pożytków. Rój warrozowy – jest to niewielki rój, który wychodzi z ula w wyniku nadmiernego porażenia pszczół roztoczami. Nie jest on liczny. Po wyjściu praktycznie nie ma żadnych szans na przeżycie. Rój bezpański – jest to pszczela rodzina, która z różnych powodów wyszła z ula, a jej właściciel zrezygnował z jej schwytania. Zgodnie z przepisami Kodeksu Cywilnego właścicielem takiego roju automatycznie staje się jego znalazca. Rój zbiorowy - to rój, w skład którego wchodzą inne roje pszczół, uwiązane w jednym na podstawie:Werner Gekeler, Pszczoły. Poradnik hodowcy, Wydawnictwo RM, Warszawa 2014, s. 77 Zobacz również: Rójka. Termin, miejsca, sposób postępowania, waga i nazwy rojów Własność roju pszczół Jak zwabić rójkę? Skuteczny sposób na nastrój rojowy Anna Celińska Autorka tekstów Dziennikarz z wykształcenia, zawodu i pasji. Żaden temat nie jest jej obcy, a pszczoły z artykułu na artykuł uwielbia coraz bardziej. Na wrzuca teksty według najważniejszego klucza – informować, radzić, wyjaśniać to, co ważne dla Was. Bo bez czytelnika nie miałoby sensu pisanie. Zobacz wszystkie artykuły tego autora Liczba wyświetleń artykułu: 18886 Komentarze z forum pszczelarskiego Nikt jeszcze nie skomentował tego artykułu. Bądź pierwszy i weź udział w dyskusji!

czym się różni rudy od pszczoły